Τύποι και σύνταξη διαθήκης

Εκτύπωση άρθρου Εκτύπωση άρθρου 11 Φεβ , 2013   // Δημοσιεύθηκε στην   Ενημέρωση    Δεν επιτρέπεται σχολιασμός στο Τύποι και σύνταξη διαθήκης

giagiaΗ Διαθήκη

Διαθήκη είναι το έγγραφο εκείνο με το οποίο ο άνθρωπος προσδιορίζει ο ίδιος κληρονόμους του αλλά και ρυθμίζει ορισμένες σχέσεις οικογενειακού δικαίου.
Στο νόμο συναντάται και ως «διάταξη τελευταίας βούλησης» ή «τελευταία διάταξη». Η διαθήκη συντάσσεται αυτοπροσώπως σύμφωνα με ορισμένους τύπους και ανακαλείται
ελεύθερα.

Πότε παράγει αποτελέσματα η διαθήκη;

Τα αποτελέσματα της διαθήκης παράγονται μόνο μετά το θάνατο του διαθέτη (αυτού του οποίου είναι η διαθήκη).

Τι είναι «τύπος» της διαθήκης;

Ως τύπο διαθήκης νοούμε τα βασικά γνωρίσματα από τα οποία χαρακτηρίζεται κάθε είδος διαθήκης, καθώς και τις μικρότερες πανηγυρικές διατυπώσεις, που αποτελούν
στοιχεία του συγκεκριμένου είδους.

Πόσων ειδών τύποι διαθήκης υπάρχουν;

Για να είναι η διαθήκη έγκυρη πρέπει να συντάσσεται σύμφωνα με έναν από τους τύπους που ορίζονται στο νόμο. Ειδικότερα, προβλέπονται από τον Αστικό Κώδικά
τρεις τακτικοί τύποι σύνταξης διαθήκης, η ιδιόγραφη, η δημόσια και η μυστική, καθώς και τύποι έκτακτων διαθηκών που υπό προϋποθέσεις συντάσσονται σε πλοίο
ή σε εκστρατεία ή σε περίπτωση αποκλεισμού.

Η Ιδιόγραφη Διαθήκη

Ιδιόγραφη διαθήκη είναι αυτή που γράφεται ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη, χρονολογείται και υπογράφεται από αυτόν. Δεν απαιτεί πανηγυρικές διαδικασίες,
είναι ανέξοδη, δεν μαθαίνουν τρίτοι ούτε το περιεχόμενό της, ούτε ότι συντάχθηκε και αναπροσαρμόζεται ανά πάσα στιγμή που διαθέτης πιστεύει ότι η τελευταία
του βούληση άλλαξε. Πλην όμως, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο, ιδιόγραφες διαθήκες να περιέχουν όρους που είναι άκυροι και να μην μπορούν να εφαρμοστούν
στην πράξη, επειδή ο διαθέτης κατά τη σύνταξή της ιδιόγραφης διαθήκης του δεν συμβουλεύτηκε κάποιο ειδικό, με αποτέλεσμα, αντί να βάζει τα πράγματα σε
τάξη με την τελευταία βούλησή του, να τα μπερδεύει περισσότερο. Ο διαθέτης μπορεί να παραδώσει τη διαθήκη και σε τρίτο πρόσωπο να του τη φυλάξει ή και
σε συμβολαιογράφο, με την απλή διαδικασία της κατάθεσης εγγράφων.

Η Δημόσια Διαθήκη

Η δημόσια διαθήκη συντάσσεται με τη δήλωση της τελευταίας βούλησης του διαθέτη ενώπιον συμβολαιογράφου και τριών μαρτύρων ή ενώπιον δύο συμβολαιογράφων
και ενός μάρτυρα.

Τα πλεονεκτήματα της δημόσιας διαθήκης είναι ότι μπορούν με αυτόν τον τύπο να συντάξουν διαθήκη και πρόσωπα που δεν μπορούν να γράψουν, ούτε να υπογράψουν,
αποτρέπεται ο κίνδυνος κλοπής από τρίτους ή απώλειας της διαθήκης, περιορίζεται ο κίνδυνος να ακυρωθεί η διαθήκη λόγω ασαφών διατυπώσεων και έχει την αποδεικτική
δύναμη δημοσίου εγγράφου.

Η δημόσια διαθήκη όμως παρουσιάζει και σημαντικά μειονεκτήματα σε σχέση με την ιδιόγραφη. Ειδικότερα, η παράβαση κάποιας από τις διατυπώσεις που απαιτεί
ο νόμος προκαλεί ακυρότητα της διαθήκης, ακόμη και αν η δήλωση βουλήσεως του διαθέτει δεν έχει κανένα ελάττωμα. Ο κίνδυνος αυτός, καθώς επίσης και το γεγονός
ότι τρίτοι θα ακούσουν την τελευταία δήλωση βουλήσεως του διαθέτη, αποτρέπει πολλούς να επιλέξουν αυτόν τον τύπο διαθήκης. Τέλος, τα έξοδα που απαιτούνται
για αυτόν τον τύπο της διαθήκης είναι επίσης ένας αποτρεπτικός παράγοντας.

Η Μυστική Διαθήκη

Η μυστική διαθήκη αποτελεί ένα ενδιάμεσο τύπο μεταξύ της ιδιόγραφης και της δημόσιας διαθήκης και συντάσσεται σε δύο στάδια:

Στο πρώτο στάδιο σύνταξης της μυστικής διαθήκης, ο διαθέτης συντάσσει έγγραφο που περιέχει την τελευταία του βούληση και στο δεύτερο ο διαθέτης παραδίδει
ο ίδιος το έγγραφο αυτό σε συμβολαιογράφο, μπροστά σε τρεις μάρτυρες ή μπροστά σε δεύτερο συμβολαιογράφο και ένα μάρτυρα, με τη δήλωση ότι περιέχει την
τελευταία του βούληση.

Η μυστική διαθήκη έχει το βασικό πλεονέκτημα που έχει και η δημόσια, δηλαδή μπορεί να θεωρηθεί άκυρη για καθαρά τυπικό λόγο ή για παράλειψη κάποιας διατύπωσης,
στη διαδικασία που ακολουθείται ενώπιον του συμβολαιογράφου. Προέβλεψε όμως ο νομοθέτης ότι, αν μυστική διαθήκη ακυρωθεί για κάποιο ελάττωμα της συμβολαιογραφικής
πράξης, ισχύει τότε ως ιδιόγραφη διαθήκη, αν είναι έγκυρη ως ιδιόγραφη διαθήκη, υπό προϋποθέσεις.

Η μυστική διαθήκη πλεονεκτεί ως προς την ιδιόγραφη διαθήκη, γιατί μένει στο συμβολαιογράφο και αποτρέπεται έτσι ο κίνδυνος απώλειας ή κλοπής. Όμως έχει
και το κυριότερο μειονέκτημα της ιδιόγραφης διαθήκης, εφόσον υπάρχουν πιθανότητες το έγγραφο που παραδίδεται στο συμβολαιογράφο να περιέχει ασάφειες, που
μπορούν να προκαλέσουν ακυρότητα της διαθήκης.

Με άλλα λόγια, η σύνταξη τακτικής διαθήκης απαιτεί μεγάλη προσοχή, διότι τυπικά σφάλματα κατά τη διαδικασία αλλά νομικά σφάλματα του εγγράφου της τελευταίας
βούλησης καθεαυτού, μπορούν να οδηγήσουν σε απόλυτη ακυρότητα της διαθήκης και να θέσουν σε περιπέτειες τους κληρονόμους του διαθέτη…

Οι Έκτακτες Διαθήκες

Οι έκτακτες διαθήκες είναι δημόσιες διαθήκες που όμως συντάσσονται με απλούστερο τύπο από εκείνο της δημόσιας διαθήκης, από πρόσωπα που βρίσκονται κάτω
από εξαιρετικές περιστάσεις και για το λόγο αυτό δεν μπορούν να συντάξουν εύκολα δημόσια ή μυστική διαθήκη. Ο νόμος θεωρεί ότι η έκτακτη διαθήκη είναι
μία λύση έκτακτης ανάγκης και γι’ αυτό περιορίζει την ισχύ της στα χρονικά όρια που επιβάλλουν οι περιστάσεις. Έτσι, η έκτακτη διαθήκη θεωρείται ότι δεν
συντάχθηκε, εάν περάσουν τρεις μήνες αφότου έπαψαν για το διαθέτη οι περιστάσεις που επιτρέπουν τη σύνταξή της και ο διαθέτης ζει ακόμη. Τα τρία είδη εκτάκτων
διαθηκών είναι:

list of 3 items
• Η διαθήκη σε πλοίο, που συντάσσεται από όποιον βρίσκεται σε ελληνικό πλοίο όσο διαρκεί το θαλασσινό ταξίδι.
• Η διαθήκη σε εκστρατεία ή στρατιωτική διαθήκη συντάσσεται σε περίπτωση εκστρατείας, αποκλεισμού, πολιορκίας ή αιχμαλωσίας από στρατιωτικούς ή εκείνους,
που σύμφωνα με τις διατάξεις της στρατιωτικής ποινικής νομοθεσίας υπάγονται στην αρμοδιότητα των στρατοδικείων εκστρατείας.
• Η διαθήκη των αποκλεισμένων, είτε επειδή έπεσε αρρώστια στον τόπο όπου διαμένουν, είτε επειδή συντρέχουν άλλες έκτακτες περιστάσεις.

(Visited 4.928 times, 1 visits today)